Bulletin d’histoire des doctrines médiévales 2006

De saint Anselm à Maître Eckhart

par Louis Jacques Bataillon, Gilles Berceville, Iacopo Costa, Paweł Krupa, Adriano Oliva

Rev. Sc. ph. th. 90.4 (2006), pp. 723-762


1. Le livre médiéval

      1.1 Catalogues de manuscrits

  • Riccardo Quinto, Manoscritti medievali nella Biblioteca dei Redentoristi di Venezia. Catalogo dei Manoscritti. Catalogo dei sermoni. Identificazione dei codici dell’antica biblioteca del convento domenicano dei Santi Giovanni e Paolo di Venezia, Padova, Il Poligrafo, 2006.
  • Maria Kowalczyk et alii, Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi latinorum qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur. Volumen VIII numeros continens inde a 1271 usque ad 1353, Kraków, Biblioteka Jagiellońska – Wydawnictwo « Księgarnia Akademicka », 2004.
  • Giovanna Lazzi et alii, I manoscritti medievali della Biblioteca Città di Arezzo, Firenze, SISMEL-Edizioni del Galluzzo, 2003.
  • Ludmila Kiseleva, Patricia Stirnemann, Catalogue des manuscrits médiévaux en écriture latine de la Bibliothèque de l’Academie des Sciences de Russie de Saint-Pétersbourg, CNRS Éditions, 2005.

      1.2 Diffusion universitaire

  • Giovanna Murano, Opere diffuse per exemplar e pecia, Turnhout, Brepols, 2005.

      1.3 Bibliothèques

  • Libri, biblioteche e letture dei Frati mendicanti (secoli XIII e XIV). Atti del XXXII Convegno internazionale, Assisi, 7-9 ottobre 2004, Spoleto, CISAM, 2004.

      1.4 Commissio Leonina

  • Ruedi Imbach et aliiLa Commission Léonine. Philologie et histoire au service de la pensée. Extrait de la Revue des sciences philosophiques et théologiques, 89, Paris, Vrin, 2005.
  • « Ad un fine fur l’opere sue ». Miscellanea di studii per commemorare i trent’anni di permanenza della Commissio Leonina (OP) nel Collegio di San Bonaventura (OFM) di Grottaferrata, Archivum Franciscanum Historicum, 98 (2005).

 

2. Philosophie médiévale

  • Paul Vignaux, Philosophie au Moyen Âge, précédé d’une Introduction autobiographique, et suivi de Histoire de la pensée médiévale et problèmes contemporains, édités, présentés et annotés par Ruedi Imbach, Paris, Vrin, 2004.
  • A. S. McGrade (éd.), The Cambridge Companion to Medieval Philosphy, Cambridge, Cambridge University Press, 2003.

      2.1 Logique

  • Alfonso Maierù, Luisa Valente (éd.), Medieval Theories on Assertive and non-Asserive Language. Acts of the 14th European Symposium on Medieval Logic and Semantics, Rome. June 11-15, 2002, Firenze, Olschki, 2004.

      2.2 Maîtres ès Arts

  • Anonymi Quaestiones super octavum librum Physicorum. Siena, Bibl. Com. ms. I.III 21, ff. 81rb-92ra, éd. G. Fioravanti, SISMEL-Edizioni del Galluzzo, 2004.
  • Anne Grondeux et aliiLa Sophistria de Robertus Anglicus, Paris, Vrin, 2006.

      2.3 La philosophie de l’Islam médiéval

  • Cristina D’Ancona Costa (éd.), Storia della filosofia nell’Islam medievale, Torino, Einaudi, 2005.
  • Marc Geoffroy, Colette Sirat, L’original arabe du Grand Commentaire d’Averroès au De Anima d’Aristote. Prémices de l’édition, Paris, Vrin, 2005.

 

3. Théologie médiévale

      3.1 Anselm

  • Helmut Kohlenberger, Henri Rochais (tr.), L’oeuvre de Saint Anselme de Cantorbéry. 6 : Lettres 1 à 147 pendant le priorat et l’abbatiat au Bec, Paris, Cerf, 2004.
  • Jean-François Cottier, Anima mea : Prières privées et textes de dévotion du Moyen Âge latin. Autour des prières ou Méditations attribuées à saint Anselme de Cantorbéry (XIe-XIIe siècle), Turnhout, Brepols, 2001.

      3.2 Guerric d’Igny

  • Annie Noblesse-Rocher, L’expérience de Dieu dans les sermons de Guerric, abbé d’Igny (XIIe siècle), Paris, Cerf, 2005.

      3.3 Aelred de Rievaulx

  • Aelredi Rievallensis Homeliae de oneribus propheticis Isaiae, éd. Gaetano Raciti, Turnhout, Brepols (CCCM 2D), 2005.

      3.4 Richard de Saint-Victor

  • Rudolph Goy, Die handschriftliche Überlieferung der Werke Richards von St. Viktor im Mittelalter, Turnhout, Brepols, 2005.

      3.5 Pierre Comestor

  • Petri Comestoris Scolastica historia. Liber Genesis, éd. Agneta Sylwan, Turnhout, Brepols (CCCM 191), 2005.

      3.6 Jourdain de Saxe

  • Beati Iordanis de Saxonia Sermones, éd. Paul – Bernard Hodel, Romae, Apud Institutum Historicum Ordinis Fratrum Praedicatorum, 2005.

      3.7 Antoine de Padoue

  • Saint Antoine de Padoue, Sermons des dimanches et des fêtes. I. Du dimanche de la Septuagésime au dimanche de la Pentecôte, éd. Valentin Strapazzon, Paris – Padova, Cerf – Messaggero di S. Antonio Editrice, 2005.

      3.8 Guillaume d’Auvergne

  • Franco Morenzoni – Jean-Yves Tillette (éd.), Autour de Guillaume d’Auvergne, Turnhout, Brepols, 2005.

      3.9 Philippe le Chancelier

  • Nicolaus Wicki, Die Philosophie Philipps des Kanzlers, Fribourg (Suisse), Academic Press Fribourg, 2005.

      3.10 Vincent de Beauvais

  • Monique Paulmier-Foucart (avec la collaboration de Marie-Christine Duchenne), Vincent de Beauvais et le Grand Miroir du monde, Turnhout, Brepols, 2004.

      3.11 Le corpus dionysien de Paris

  • L. Michael Harrington (éd.), A Thirteenth-Century Textbook of Mystical Theology at the University of Paris : The « Mystical Theology » of Dionysius the Areopagite in Eriugena’s Latin Translation with the Schola translated by Anastasius the Librarian and Excerpts from Eriugena’s « Periphyseon », Leuven, Peeters, 2004.

     3.12 Hadewijch d’Anvers

  • Paul Mommaers (avec Elisabeth Dutton), Hadewijch. Writer – Beguine – Love Mystic, Leuven, Peeters, 2004.

 

4. Thomas d’Aquin

     4.1 Traductions

  • Kevin White – Edward M. Macierowski (tr.), St. Thomas Aquinas. Commentaries on Aristotle’s “On Sense and What Is Sensed” and “On Memory and Recollection”, Washingthon D.C., The Catholic University of America Press, 2005.
  • Jean-Eric Stroobant de Saint-Eloy (tr.), Thomas d’Aquin. Commentaire de la deuxième Épître aux Corinthiens, Paris, Cerf, 2005.
  • Jean-Pierre Torrell (tr.), Saint Thomas d’Aquin. Somme théologique. Le Verbe incarné en ses mystères (t. II-IV), Paris, Cerf, 2004-2005.
  • Jean-Pierre Torrell (tr.), Somme théologique. La prophétie. IIa IIae, qq. 171-178, Paris, Cerf, 2005.
  • Ottavio De Bertolis, F. Todescan (tr.), Tommaso d’Aquino, Padova, CEDAM, 2003.

     4.2 Commentaires scripturaires

  • Michael Dauphinais, Matthew Levering (éd.), Reading John with St. Thomas Aquinas: Theological Exegesis and Speculative Theology, Washington D.C, The Catholic University of America Press, 2005.
  • Cyrille Michon et alii (tr.), Thomas d’Aquin et la controverse sur l’éternité du monde, Paris, Flammarion, 2004.
  • Ruedi Imbach, Ide Fouche (tr.), Thomas d’Aquin. Boèce de Dacie. Sur le Bonheur, Paris, Vrin, 2005.

     4.3 Dissertations

  • Cornelio Fabro, La nozione metafisica di partecipazione, secondo S. Tommaso d’Aquino (a cura di Christian Ferraro), Segni, EDIVI Editrice del Verbo Incarnato, 2005 (4ème éd.).
  • Michael Konrad, Precetti e consigli. Sull’etica di san Tommaso d’Aquino a confronto con Lutero e Kant, Roma, Lateran University Press, 2005.
  • Alfonso Valsecchi, Il fine dell’uomo nella teologia di Tommaso d’Aquino. Un percorso attraverso le opere maggiori, Roma, Editrice Pontificia Università Gregoriana, 2003.
  • Gilles Emery, Trinity in Aquinas, Ypsilanti (Michigan), Sapientia Press of Ave Maris College, 2003.
  • Gilles Emery, La théologie trinitaire de saint Thomas d’Aquin, Paris, Cerf, 2004.